Οι πρώτες αναφορές σε λεξικά αρχαίων συγγραφέων περί της Νινόης πόλης. Εκτός της Νινόης των Ασσύριων – αργότερα Νινευής των εβραικών γραφών και προφητών -αντίστοιχη Νινόη υπάρχει και στην Καρία, γνωστή και ως Αφροδισιάς, που κατοικήθηκε από τους Πελασγούς Λέλεγες και ονομάσθηκε και Λελέγων Πόλη, αργότερα μετονομάσθηκε και Μεγάλη Πόλη.
Τι σύμπτωση δύο πόλεις με το ίδιο όνομα, μόνο που η μια θεωρείτε βασιλεύουσα πόλη των Ασσυρίων εκ του Νίνου και η έτερη πόλη Πελασγών-Λελέγων… Αναφέρεται πάντως ότι το όνομα Νινόη συνδέεται με το μυθικό Ασσύριο βασιλιά Νίνο ή Νεβρώδ και κατά δεύτερη εκδοχή ετυμολογείται από το ακκαδικό ή βαβυλωνιακό όνομα της θεάς Ιστάρ-Νι, την αντίστοιχη αιγυπτιακή θεότητα της Αφροδίτης, και το Νινόη να προήλθε από το Νινα – αφού Νίνα είναι ένα από τα βαβυλωνιακά ονόματα της θεάς ή υποκοριστικό της Θεότητας της Ιστάρ…
SUDA LEXICON
N…naia: pÒlij O„nwtrîn ™n tÍ mesoga…v. Ð pol…thj Nina‹oj À NinaieÚj.
Nineu…: pÒlij. kaˆ Nineu…thj, Ð ¢pÕ tÁj aÙtÁj pÒlewj.
NinÒh: ¹ ™n Kar…v ‘Afrodisi¦j o„kisqe‹sa ØpÕ Pelasgîn Lelšgwn· diÕ kaˆ
™kl»qh Lelšgwn pÒlij, met¦ d Meg£lh pÒlij. eta ¢pÕ N…nou NinÒh. ™qnikÕn
aÙtÁj Nino»thj.
N‹noj: pÒlij ‘Assur…wn aÛth, ¿n œktise N‹noj, ¢n¾r Semir£midoj, ™n tÍ
‘Atour…v. ™qnikÕn N…nioj. crÁsij toÚtou par¦ `HrodÒtJ ™n tù, kat¦ t¦j Nin…wn kaleomšnaj pÚlaj.
Georgius Monachus Chronogr., Chronicon (lib. 1-4)
Page 12, line 14
ὁ δὲ Νίνος ἐπικρατὴς γενόμενος τῆς Ἀσσυρίας καὶ
κτίσας ἐν αὐτῇ πόλιν μεγίστην σφόδρα σφόδρα, πορείας ὁδὸν
ἡμερῶν τριῶν, ἣν καὶ καλέσας εἰς ὄνομα αὐτοῦ Νινευὴ πρῶτος
ἐν αὐτῇ βασιλεύει.
Περὶ Νίνου βασιλέως.
Ὁ δὲ Νῖνος ἐπικρατὴς γενόμενος τῆς Συρίας
καὶ κτίσας πόλιν μεγίστην σφόδρα, πορείας ἡμε-
ρῶν γʹ, ἣν καὶ ἐκάλεσεν εἰς ὄνομα αὐτοῦ Νι-
νευὴ, καὶ πρῶτος ἐν αὐτῇ βασιλεύει·
Joannes Malalas Chronogr., Chronographia (eclogae e cod. Paris. gr. 1336)
Page 235, line 14
ὁ δὲ Νῖνος ἐπικρατὴς γενόμενος, κτίζει τὴν
Νινευῒ πόλιν Ἀσσυρίων, πρῶτος βασιλεύσας ἐν αὐτῇ…
Joannes Malalas Chronogr., Chronologica (fort. auctore anonymo excerptorum chronologicorum)
Page 18, line 11
ὁ δὲ Νίνος ἐπικρατὴς γενόμενος τῆς Συρίας, καὶ
κτίσας πόλιν μεγίστην σφόδρα, πορείας ὁδοῦ ἡμερῶν τριῶν, ἐκά-
λεσεν αὐτὴν εἰς ὄνομα αὐτοῦ Νινευί, καὶ πρῶτος ἐν αὐτῇ βασι-
λεύει.
Chronicon Paschale, Chronicon paschale
Page 50, line 20
καὶ Νεβρὼδ ὁ κυνηγὸς καὶ γίγας, ὁ Αἰθίοψ, ἐξ οὗ Μυσοί.
Λέγει γὰρ ἡ γραφή, “καὶ Χοὺς ἐγέννησε τὸν Νεβρὼδ τὸν κυνη-
γὸν καὶ γίγαντα Αἰθίοπα. οὗτός ἐστιν Νεβρὼδ ὁ γίγας καὶ κυνη-
γὸς ἐναντίον κυρίου.” τούτῳ τῷ Νεβρὼδ τὴν βασιλείαν Βαβυλῶ-
νος μετὰ τὸν κατακλυσμὸν ἡ θεία γραφὴ ἀνατίθησι. φησὶ γὰρ
ἡ γραφή, “ἀρχὴ τῆς βασιλείας αὐτοῦ Βαβυλών.” λέγει δὲ περὶ
τούτου Πέτρος ὁ ἀπόστολος εἰς τὰ Κλημέντια πῶς ἦρξεν εἰς
Βαβυλῶνα ἐν Αἰγύπτῳ κληρωθείς· φησὶ γὰρ Πέτρος, “οὗτος ὁ
Νεβρὼδ μετοικήσας ἀπὸ Αἰγύπτου εἰς Ἀσσυρίους, καὶ οἰκήσας
εἰς Νίνον πόλιν, ἣν ἔκτισεν Ἀσσούρ, καὶ κτίσας τὴν πόλιν, ἥτις
ἦν Βαβυλῶνος, πρὸς τὸ ὄνομα τῆς πόλεως ἐκάλεσεν. αὐτὸν
Νίνον τὸν Νεβρὼδ οἱ Ἀσσύριοι προσηγόρευσαν. οὗτος διδάσκει
Ἀσσυρίους σέβειν τὸ πῦρ. ἔνθεν καὶ πρῶτον αὐτὸν βασιλέα με-
τὰ τὸν κατακλυσμὸν ἐποίησαν οἱ Ἀσσύριοι τοῦτον, ὃν μετωνόμα-
σαν Νίνον.” ταῦτα Πέτρος περὶ τούτου.
Lexicon Artis Grammaticae, Lexicon artis grammaticae (e cod. Coislin. 345)
Page 443, line 10
<Νῖνος>: ὄνομα κύριον· ὁ τὴν Νινευὶ+ κτίσας.
Joannes Antiochenus Hist., Fragmenta
Fragment 4, line 49
Ὁ δὲ Νῖνος ἐπικρατὴς γενόμενος τῆς Συρίας κτίζει τὴν Νινευὶ πόλιν Ἀσσυρίων.
Οι αναφορές όπως είδαμε και σε προηγούμενα κείμενα είναι περιπλεγμένες και αναφέρουν τον Νίνο-Νεβρώδ να χτίζει και να κατοικεί πρώτος την Νινόη-Νινευή, κι άλλοτε να την μετατρέπει σε βασιλεύουσα πόλη… ενώ την έχει κτίσει ο Ασσούρ, ο ιδρυτής των Ασσυρίων. Ο Νινος-Νεβρώδ σε μια σειρά επεκτατικών πολέμων κατέκτησε την Ασσυρία και προσπάθησε να ενώσει τις πόλεις και να δημιουργήσει ένα νέο βασίλειο με μια νέα πόλη-πρωτεύουσα…
Και μόνο η ονομασία του Νίνου-Νεβρώδ, δηλώνει την «αρσενική» ενέργεια της Περιστεράς. Ενώ η Σεμιράμιδα γεννημένη και μεγαλωμένη στα όρη από περιστέρια, φέρει από μόνη της την ενέργεια αλλά και τα σύμβολα της Περιστεράς…το όνομά της δε σημαίνει την κομίστρια του Κλάδου (ελαίας) ή του κλάδου- Υιού, Νινία, Νινίου ή Νινύα…υιού του Νίνου-Νεβρώδ
Η χήρα βασίλισσα που φέρει, δίδει ζωή και μεγαλώνει τον υιό, ως μια ακόμα εκδοχή της αιγυπτιακής τριάδος και ιστορίας του Οσιρη-Ίσιδος – Ωρου κλπ. ή της Αφροδίτης με τον Ταμμούζ-Θαμμουζ κλπ.
Ctesias Hist., Med., Fragmenta
Volume-Jacobyʹ-F 3c,688,F, fragment 1c, line 7
ἑλοῦσα δὲ Βάκτρα μετὰ τοῦ ἀνδρός, ἐπιγνοὺς Νίνος ἤδη
γηραιὸς ὤν, ἐγάμησεν· ἡ δὲ ἐτέκνωσεν ἐξ αὐτοῦ Νινύαν παῖδα.
Ctesias Hist., Med., Fragmenta
Volume-Jacobyʹ-F 3c,688,F, fragment 1b, line 208
(7) ὁ δὲ Νίνος τούς τε ἐν Βάκτροις παρέλαβε θησαυρούς, ἔχοντας πολὺν
ἄργυρόν τε καὶ χρυσόν, καὶ τὰ κατὰ τὴν Βακτριανὴν καταστήσας ἀπέλυσε τὰς
δυνάμεις· μετὰ δὲ ταῦτα γεννήσαςἐκ Σεμιράμιδος υἱὸν Νινύανἐτελεύτησε,
τὴν γυναῖκα ἀπολιπὼν βασίλισσαν.
Όμοια και στην Νινόη/ Αφροδισιάδα της Καρίας λατρεύεται η Αφροδίτη η οποία θα ονομασθεί Venus Genetrix, τη μητέρα του Αινεία και κατά συνέπεια του ρωμαϊκού λαού. Λατρεύονται η θεά Αφροδίτη σε διάφορες εκδοχές, με το θεό Άρη, αλλά και ο Δίας, ο Σέραπις, η Ίσις, η Τύχη, ο Σώζων, ο Μην, καθώς και το αινιγματικό «νεκρό δένδρο» (34. Augé, C., “Dieux et héros sur les monnaies d’Aphrodisias”, στο Dieux et Héros grecs à Aphrodisias, Dossiers d’Archéologie 148 (1990), σελ. 46-61.)
Η Σεμιράμιδα είναι αυτη που μετά τον θανατο του Νίνου θα τειχίσει την Νινόη-Νινευή και θα την μεταονομάσει σε Βαβυλώνα…
Ctesias Hist., Med., Fragmenta
Volume-Jacobyʹ-F 3c,688,F, fragment 1c, line 9
μετὰ δὲ τὸν Νίνου θάνατον
ἐτείχισε τὴν Βαβυλῶναὀπτῆι πλίνθωι καὶ
ἀσφάλτωι, καὶ τὸ τοῦ Βήλου ἱερὸν κατεσκεύασεν.
Suda, Lexicon
Alphabetic letter sigma, entry 220, line 4
<Σεμιράμεια τείχη. Ἱεριχούντια> δέ.
sigma.220.1
<Σεμίραμις·> αὕτη βασιλεύσασα τῶν Ἀσσυρίων πρώτη καὶ κατα-
δυναστεύσασα καὶ πολλοὺς ἀνθρώπους ἀνελοῦσα πρῶτα μὲν ἐξεῦρε τὰ
μέταλλα, τοῖς δὲ αἰχμαλώτοις τὴν τούτων ἐργασίαν ἐπέτρεψε. περι-
έθηκε δὲ καὶ τείχη πρώτη τῇ Νινευί, μετονομάσασα ταύτην Βαβυλῶνα.
καὶ τοῖς ποταμοῖς περιεβάλετο στόμια καὶ τὰς πυραμίδας ἀνήγειρε
καὶ πρὸς τὸν ὠκεανὸν διαπλεύσασα τοὺς πρὸς αὐτὸν οἰκοῦντας
ἱστόρησεν· εἰσὶ δὲ οἱ Αἰθίοπες…
Theophilus Apol., Ad Autolycum
Book 2, section 31, line 8
ἡ δὲ Νινευὴ ἐγενήθη ἐν πρώτοις <πόλις μεγάλη>.
Eusebius Scr. Eccl., Theol., Onomasticon
Page 136, line 3
ἔστι δὲ καὶ Ἰουδαίων εἰς ἔτι νῦν πόλις Νινευῆ καλουμένη περὶ τὴν Γωνίαν τῆςἈραβίας.
Αργότερα μέσα από τα κείμενα των Ισραηλιτών προφητών όπως ο Ιωνάς, ο Σοφονίας και ο Ναούμ εξήγγειλαν αγγέλματα κρίσης αλλά και σωτηρίας αναφορικά με την πρωτεύουσα της Ασσυριακής αυτοκρατορίας Νινοή- Νινευή, καθώς περιγραφόταν ως η «πόλη της αιματοχυσίας» (Ιωνάς 1:2· κεφ. 3· Ναούμ 1:1· 3:1· Σοφονίας 2:13-15). Έτσι ενώ η πόλη αναφέρεται ότι θα καταστραφεί εντός τριών ημερών, στην αφήγηση του βιβλίου του Ιωνά, σύμφωνα με την οποία οι κάτοικοι της Νινευή διασώθηκαν, καθώς μετανόησαν για τα πονηρά τους έργα μετά από το κήρυγμα του προφήτη. (Ματθαίος 12:41· Λουκάς 11:30, 32)
Έτσι θα μετονομαστεί σε «πόλη περιστερά» από τον Σοφονία,
( Σοφ. 3,1 Ὦ ἡ ἐπιφανὴς καὶ ἀπολελυτρωμένη, ἡ πόλις ἡ περιστερά· )
‘Oπου μέσω της μετανοίας, και λειτουργούσα ως κολυμπήθρα που θα ξεπλύνει τα αμαρτήματά της– και θα παρθεί απόφαση από το Θεό να σωθεί και η πόλη αλλά και οι ίδιοι οι κάτοικοί της !!!
Cyrillus Theol., Commentarius in xii prophetas minores
Volume 1, page 146, line 4
καὶ γοῦν πολυανδρούσης ἄγαν τῆς Βαβυλωνίων,
καὶ Νινευὶ, φησὶν, “Ὡς κολυμβήθρα ὕδατος τὰ ὕδατα αὐτῆς,”
ἀντὶ τοῦ, ὡς κολυμβήθρα πλήρης ὑδάτων, οὕτω τὸ πλῆθος αὐτῆς.
Eusebius Scr. Eccl., Theol., Commentarius in Isaiam
Book 1, section 44, line 15
ὁμοίως <ἐκ βάθους> ἦν «<σημεῖον> Ἰωνᾶς» «ἐκ τῆς κοιλίας τοῦ
κήτους» προϊὼν καὶ Νινευίταις ἀλλοφύλοις ἀνδράσιν κηρύττων.
Epiphanius Scr. Eccl., De prophetarum vita et obitu (recensio prior) [Sp.]
Page 19, line 17
Καὶ μετενόησαν οἱ Νινευΐται τῷ θεῷ καὶ ἠλεήθησαν.
Στο βιβλίο του Ιωνά, η Νινευί αναφέρεται ως μια τεράστια πόλη, την οποία για να τη διασχίσεις σε πλάτος χρειάζονται τρεις μέρες. Ακόμη, το ιδεόγραμμα που αντιστοιχεί στο όνομα της πόλης, έχει τη σημασία του «Οίκου των ψαριών», συνδέοντας την με την ύπαρξή της δίπλα στον μεγάλο ποταμο Τίγρη αλλα και ως η μεγάλη κολυμπήθρα του ύδατος που ξεπλένει της αμαρτίες της και σώζεται “Ὡς κολυμβήθρα ὕδατος τὰ ὕδατα αὐτῆς…
συνεχίζετε …